ขึ้นศาลไม่มีทนาย ว่าความเอง ทำคดีเองได้ไหม

การเป็นคดีความ สร้างความเครียดทุกคดีแน่นอน ไม่มีใครอยากไปศาลเพราะทั้งเสียเวลาและค่าใช้จ่าย โดยเฉพาะที่ต้องคิดตลอดคือ “ค่าทนาย” ที่ต้องบวกลบคำนวณกันดีๆว่า จ้างทนายแล้วฟ้องไปคุ้มหรือเปล่า หรือมีงบจ้างเท่าไหร่กันแน่

วันนี้ผมจะมาแนะนำกรณีที่เราไม่สะดวกในการจ้างทนาย ว่ามีทางเลือกอะไรบ้าง

สารบัญเนื้อหา

ทำไมต้องมีทนาย

ทำคดี ไม่มีทนายได้ไหม

คดีแพ่ง ไม่มีเงินจ้างทนาย

คดีอาญา ไม่มีทนาย

ว่าความเอง ไม่มีทนาย

ทำไมต้องมีทนาย

ก่อนอื่นแล้วเรามาดูความสำคัญของการมีทนายกันก่อนนะครับ จะได้ชั่งน้ำหนักถูกว่าจะจ้างหรือไม่จ้างดี

1.  ไม่ได้เชี่ยวชาญเรื่องของกฎหมาย แม้ว่าสมัยนี้การค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับกฎหมายจะง่ายกว่าเมื่อก่อนเยอะมากแล้ว แต่กฎหมายก็เป็นเรื่องซับซ้อน มีข้อยกเว้นของข้อยกเว้นมากมาย ที่เราเองก็ไม่แน่ใจว่าข้อมูลที่หามาทางอินเตอร์เน็ตจะถูกต้องจริงๆหรือไม่ ดังนั้นทนายความซึ่งเป็นผู้รู้กฎหมายจริงมีบทบาทสำคัญในการช่วยเราครับ
2. ไม่รู้กระบวนการและขั้นตอน เวลาเป็นคดีจริงๆ หรืออยู่ในศาลทุกอย่างจะเกิดขึ้น “เร็วมาก” เพราะทุกคนที่เกี่ยวข้องจะเข้าใจกระบวนการ วางแผนมาอย่างดี และคุยภาษากฎหมายกันทั้งนั้น เพราะงั้นถ้าไมีมีทนายเราอาจเกิดความสับสนและไม่เข้าใจกระบวนการขั้นตอนในศาล
3. อีกฝ่ายมีทนาย นั่นและครับเพราะอีกฝ่ายมีทนายความพอเราไม่มีแล้วเราก็ไม่มั่นใจ ว่าการตัดสินใจของเรามันทำให้ตัวเองเสียเปรียบเกินไปหรือเปล่านั่นเอง

อันนี้เป็นแค่ตัวอย่างนะครับ ผมคิดว่าทุกคนก็ทราบดีอยู่แล้วว่ามี “ทนาย” ดีกว่าอยู่แล้ว

ทำคดี ไม่มีทนายได้ไหม

การเริ่มต้นคดีไม่จำเป็นต้องมีทนาย “ได้” ครับ

จริงๆแล้วกฎหมายไม่ได้บังคับว่าเราจะต้องมีทนายความเพื่อเริ่มต้นฟ้องร้องกันแม้แต่ประโยคเดียวครับ เพียงแต่เพราะประโยชน์ที่บอกไว้ข้างต้นทำให้เราจ้างทนายฟ้องแทนกันเป็นปกติ

เพราะงั้นถ้าเราพอศึกษาจัดทำเอกสารศาลเองได้ (ซึ่งทางปฏิบัติยากมากครับ ขนาดคนจบนิติยังใช้เวลานานเลยกว่าจะทำเป็นแล้วสอบผ่าน) เราก็สามารถทำคำฟ้องยื่นต่อศาลเองได้เหมือนกัน

แล้วหลังจากนั้นเวลาไปศาล เราก็นำเสนอพยานหลักฐานด้วยตัวเอง

ผมยกตัวอย่างง่ายๆเลย ถ้าทนายความต้องการฟ้องคดีเอง (เป็นคดีของทนายเอง) เขาก็ไม่จำเป็นต้องไปจ้างทนายคนอื่นมาเป็นทนายให้ตัวเองอีกที เพราะเขามีความรู้และความสามารถในการทำคดีอยู่แล้ว

คดีแพ่ง ไม่มีเงินจ้างทนาย

คดีแพ่ง คือ คดีที่ตำรวจไม่เกี่ยวข้องด้วยครับ ดังนั้นเวลาเราไปแจ้งความตำรวจก็จะบอกว่า “ให้ไปหาทนาย”

แต่กรณีนี้ถ้าความเสียหายไม่ได้เยอะมาก เราอาจไม่มีกำลังพอที่จะจ้างทนายหรือเทียบกันแล้วได้ไม่คุ้มเสีย เราสามารถยื่นฟ้องคดีแพ่งต่อศาลโดยตรงได้ครับ

ซึ่งปัจจุบันก็เพิ่มความสะดวกโดยการทำออนไลน์ผ่านระบบของศาล ซึ่งขั้นตอนและวิธีการสามารถเข้ามาศึกษาอย่างละเอียดในบทความนี้ได้เลยนะครับ >>> ขั้นตอนและวิธีฟ้องศาลออนไลน์ “ด้วยตัวเอง” 

แต่ก่อนที่เราจะพิมพ์หรือยื่นอะไรไป แนะนำให้ลองหาวิธีปรึกษาทนายความดูก่อนนะครับ อันนี้ “สำคัญ” จริงๆ จะมีทนายความหลายท่านที่ให้คำปรึกษากฎหมายฟรีแต่เป็นการจำกัดเวลาปรึกษา หรือลองติดต่อ “สภาทนายความ” เรื่องปรึกษากฎหมายประชาชนนะครับ

คดีอาญา ไม่มีทนาย

คดีอาญา คือ คดีที่มีการติดคุก ตอนนี้ไม่สามารถยื่นฟ้องออนไลน์ได้นะครับ และการทำเอกสารแบบ “เต็มรูปแบบ” ไปยื่นศาลก็ไม่ง่าย เอาเป็นว่าถ้าไม่ใช่ทนายหรือเรียนวิชาว่าความา ไม่มีทางทำได้ครับ

แนะนำให้พึ่งพี่ตำรวจของเราแทนครับ โดยไปเเจ้งความที่โรงพักใกล้บ้านหรือใกล้ที่เกิดเหตุดูได้เลยครับ ไม่ต้องกลัวว่าจะแจ้งผิดท้องที่นะครับ ถ้าไปแล้วผิดให้พี่ตำรวจหาโรงพักที่อยู่ในเขตอำนาจสอบสวนให้ครับ ไม่ต้องเหนื่อยไปนั่งหาเอง ใช้ภาษีเราแบบคุ้มๆไปเลย

คดีอาญาพอตำรวจรวบรวมหลักฐานเสร็จแล้ว เขาจะส่งเรื่องให้อัยการดูแลต่อครับ อัยการก็จะทำหน้าที่คล้ายๆกันทนายความในศาลให้เราครับ โดยที่เราไม่ต้องเสียเงินจ้างทนายก็ได้

ซึ่งอัยการก็จะมีความรู้ความสามารถสูงครับ เพราะกว่าจะสอบเข้าไปได้เลือดตาแทบกระเด็นกันเลยทีเดียว เพราะงั้นสบายใจได้

ว่าความเอง ไม่มีทนาย

การว่าความเอง ไม่ว่าจะคดีแพ่งหรือคดีอาญา ตอนที่เรื่องไปถึงศาลแล้วเรามีสิทธิ “ว่าความ” ด้วยตัวเองได้นะครับ

ซึ่งการว่าความมันก็มีหลายขั้นตอน ยากที่จะอธิบายสั้นๆ แต่ขอยกเหตุการณ์ที่เห็นภาพคือการ “ถามความ” หรือ “ถามพยาน” หรือ “ซักพยาน” จะเรียกแบบไหนก็ตามสะดวกครับ

มันคือการที่เราต้องไปถามคำถามเพื่อให้พยานหรือฝ่ายตรงข้าม ตอบความจริงสู่ศาลครับ ซึ่งเราอาจเตรียมตัวไปตามนี้ได้เลย

1. หาหลักฐานสำคัญ
2. เตรียมคำถาม
3. ขณะถามให้เราหลักฐานมาโชว์ด้วย เขาจะได้ดิ้นไม่หลุด

ซึ่งแม้คดีที่เรามีทนายความอยู่แล้ว เราก็สามารถเขียนคำถามหรือสิ่งที่เราต้องการถาม ให้ทนายเราถามแทนได้ตลอดครับเพราะทนายเป็น “ตัวแทน” ของเราในการดำเนินคดีนั่นเอง

สรุป

แม้ว่าการว่าความหรือฟ้องคดีนั้นจะทำยาก ต้องใช้วิชาชีพระดับสูงในการทำ แต่กฎหมายก็ไม่ได้บังคับว่าทุกคนจะต้องมีทนาย การมีทนายความซึ่งเป็นผู้มีความรู้ในเรื่องกฎหมายย่อมสร้างความอุ่นใจ ปลอดภัย และรอบคอบได้มากกว่า

อย่างไรก็ดี หากเราไม่ต้องการจ้างทนายความด้วยเหตุผลอะไรก็ตาม ก็สามารถดำเนินคดีเองได้ไม่ว่าจะเป็นเรื่องทางแพ่งหรือเรื่องอาญา หรือแม้แต่เราถูกฟ้องมาในคดีอาญาก็มีทนายอาสาที่ศาลจะแต่งตั้งให้เราแบบฟรีๆเช่นกัน

บทความโดย ทนายแชมป์